TÜNEL KALIP UYGULAMALARI İLE İLGİLİ BİLGİLER;

1-TÜNEL KALIBIN KURULMASI:

Montajı tamamlanan kalıp, temel üzerine yerleştirilmeden önce temel üzerine aks betonu dökülür, ölçü ve gönyelerine çok dikkat edilmelidir. Zira hatalı ölçüleri düzeltmek için sonradan kırmak ve yeniden dökmek zorunda kalırsınız.

Dökülen aks betonlarının üzerine her oda için kot çizgileri çizilmelidir. Bu da döşeme üstünden 67 mm’dir. Bu işlemden sonra montajı tamamlanmış tüneller temel üzerindeki yerlerine taşınmaya başlar. Yarım tüneli aks betonuna dayamadan önce varsa yarım tünel üzerinde perde rezervasyonu ve tesisatlarla ilgili malzemeler dik panoya yerleştirilir ve pano akslara alınıncaya kadar itilir. Pano krikoları ile kod çizgisine kadar getirilir.

Dikme tekeri ile tünelin şakülü ayarlanır, dik panolara bulon ve koniler yerleştirilir. Perde alın elemanlarının yerinde olup olmadığı kontrol edilir. Perde demiri pas payları yerleştirilir.

İkinci yarım tünel aynı şekildi diğer aksa yerleştirilir, aynı işler yapılır.

Her iki tünel bağlama kancaları ile birbirlerine bağlanır.

Dikme tekerleri artık kullanılmayacağından yukarı doğru vidalanarak yerden irtibatı kesilir.

Yarım tünellerin montajı bittikten sonra kalıp çıkarma iskeleleri yeni yerlerine taşınır.

İlk montajda kalıbın reglajını yapınız. Bunun için düzgün bir mastarı yatay panoların üzerine uzatarak kontrafişler yardımıyla yatay panoları mastarına getiriniz. Ayarsız kontrafişleri ayarlayarak setüskür civatası ile sabitleyiniz. Bu arada tünellerdeki yatay panolara ters sehim veriniz. (Tünel açıklığı 1 m için 1 mm olarak hesaplanır yani %1)

Kod çizgisine getirilerek kabaca ayarı yapılan tünelleri (her açıklığın 4 ayrı noktasında) nivo ile koduna getiriniz.

Döşeme alın elemanlarını ölçüsüne getirerek civatalarını sıkınız.

Bulon somunlarını sıkınız ve pano krikolarının hepsinin yükte olup olmadığını tekrar kontrol ediniz.

Döşeme üzerindeki rezervasyonları ve tesisatları yerlerine yerleştiriniz

Aks betonu ve elemanlarını yerleştiriniz.

Tünel ısıtıcılarını tünelin içine yerleştiriniz ve perde brandalarını kapatınız.

Betonu dökünüz; Beton döküm sırası orta perdeden başlayıp yanlara doğru eşit şekilde dökülmelidir. Beton döküm sırasında çift vibratör kullanılmalı ve önce büyük çaplı (vibratör ucu) hemen arkasından küçük çaplı şişe kullanılmalıdır. Tünel ısıtıcılarını beton dökümünden yaklaşık 1 saat sonra yakınız, zira beton döküm sırasında betonun mevcut ısısı ile kür ısısı birleştiğinde fazla bir ısı oluşacağından beton yanabilir.

2-TÜNEL KALIBIN SÖKÜM TALİMATI:

a)Isı izalasyon çadırları açılır ve ısıstıcılar toplanır.

b)Bulonlar sökülür ve sırt U’larının üzerine takılır. Somunlar muhafaza edilerek bir sonraki operasyona kadar muhafaza edilir.

c)Döşeme alın elemanları civataları gevşetilir.

d)Aks betonu köşebentler ve mesafe ayar elemanları sökülüp döşemenin üzerine bırakılır.

e)Döşemeye montajlı rezervasyonların civataları çözülerek yerlerinden alınır. Döşeme ve perdelerdeki rezervasyonlar ile elektrik ve tesisatları ile ilgili vida ve civataları sökülür ve kontrol edilir.

f)İki yatay panoyu bağlayan bağlama kancalarını sökünüz.

g)Birinci yarım tünelin pano krikolarını düşürerek yarım tünelin tekerler üzerine düşmesini sağlayın.

h)Birinci yarım tüneli elle iterek dışarı çıkarın ve ağırlık merkezi deliği döşemenin dışına çıkıncaya kadar devam ediniz. Kalıp çıkarma iskelesi üzerine çıkan yarım tünele kaldırma üçgenini takınız somunun iyice sıkılmasına dikkat ediniz.

i)Yarım tüneli vinçle kaldırarak bir sonra kullanacağınız yere taşıyınız, kalıbı temizleyip kalıp yağı ile yağlayın. Yarım tüneli aldığınız yerdeki döşemeyi teleskopik direklerle destekleyin ve ikinci yarım tünelin pano krikolarını indirip aynı şekilde ikinci yarım tüneli yerinden alınız.

j)Bağımsız montaj edilmiş tüm rezervasyonları yerlerinden çıkararak temizleyip yağlayıp yeni yerlerine taşıyınız.

k)Konik çıkarma zımbası ile konikleri yerlerinden çıkararak temizleyip yağlayınız kayıp olmaması için bir sepette muhafaza ederek yeni yerine taşıyınız.

l)Kalıp alınmasından sonra beton yüzeylerinde oluşacak arızaları tamir ediniz, konik deliklerini doldurunuz, böylece yapıyı diğer işlere hazırlamış olursunuz.

 3-BİR SET TÜNEL KALIP İÇİN ELEMAN DAĞILIMI:

• Tünel kalıp mühendisi                                       1 kişi
• Tünel formeni                                                      1 kişi
• Tünel kalıp ustası                                            10 kişi
• Tünel kalıp demircisi                                      10 kişi
• Tünel kalıp elektrikcisi                                     4 kişi
• Tünel kalıp sıvacısı                                            1 kişi
• Tünel kalıp kulevinç operatörü                       1 kişi
• Tünel kalıp vibratörcüsü+betoncusu             5 kişi

TOPLAM                                                                  33 Kişi

Bu eleman sayısı ile her kalıpla her bir döküm yapılmalıdır. Kalıp işleyiş sistemi; Ortalama saat 15 gibi kalıp betona verilir. Tünel montaj ekibinin bir bölümü işi bırakıp paydos yapmaktadır. Beton mukavemeti yaklaşık 8 saat sonra elde edilmektedir. Beton dökümü yaklaşık ertesi gün saat 5’te kalıp sökümüne başlanıyor ve kalıbın montajını tamamlayıp normal saatinde betona veriyor.

4-TÜNEL KALIBIN PERİYODİK BAKIMI:

a)Tüm kalıp,rezervasyonlar betondan çıkarıldıktan sonra kalıp spartulası ve sert tüylü bir fırça ile temizlenir. Dik panolara hemen kalıp yağı sürülmelidir.Yatay panolar hasır çeliğin döşenmesinden hemen önce yağlanmalıdır.

b)Pano krikoları,kontrafişler, dikme tekerlerinin ve pano tekerlerinin hareketli yerlerini gresle yağlayınız.

c)Yatay ve arka panoalrdaki konik civataları blon ve somunlarını rezervasyonlardaki tüm hareketli parçaları viskositesi yüksek bir yağ ile yağlayınız.

d)Herhangi bir parçanın darbe sonucu hasar görmesi, kırılması,ezilmesi veya kaybolması halinde bunlar derhal orjinali ile değiştirilmelidir. Aksi halde hasarlı teçhizatla çalışmak hem iş güvenliğini tehlikeye sokar, hemde beton kalitesini doğrudan etkiler.

e)Pano krikoları, tekerleri, kontrafişleri, dikme tekerleri ve hareketli diğer parçaları her hafta gözden geçirilmelidir.

f)Kalıp çıkarma iskeleleri ve dış pano iskeleleri,dış cephe iskeleleri sürekli kontrol altında tutulmalıdır. Gevşeyen hasar gören yerler tamir edilmelidir.

g)Pano kaldırma üçgeni günlük kontrol edilmeli ve gevşeyen civataların olup olmadığı ile kaynak ve halatların sağlamlığı devamlı ve özenle kontrol edilmeli ve kaldırma aparatı dişli mili ve somunu 6 ayda bir yedeği ile değiştirilmelidir.

     A-MONTAJ SAHASI:

Ekte verilen şama ve açıklamalara uygun şekilde hazırlanmalıdır.

     B-KALIP VE EKİPMENLARIN YERİ:

Hazırlıkların yapılacağı saha, ilk uygulamanın yapılacağı temele yakın seçilmelidir.

     C-BULUNDURULMASI GEREKEN (KULLANILACAK) VİNÇ:

Montaj çalışmalarının başlamasından sonra bütün gün montaj işi için çalışmaya hazır ve kaldırma kapasitesi yaklaşık 30 mt’de 1 ton olarak düşünülmelidir.

     D-GEREKLİ İNSAN GÜCÜ:

4-5 kişilik montaj ekibi

2-3 kişilik iskelelere ahşap çakılması ve ilk aks betonlarının dökülmesi için

Montaj ekibi olarak teknik elemanlarımız emrine vereceğiniz kişiler,sizin daha sonra tünel kalıp işini yürütecek kişiler olacağından askari kaynak bilgisine sahip ustalardan oluşmalıdır.

    E-BULUNDURULMASI GEREKEN EL ALETLERİ VE GEREÇLER:

BİR SET İÇİN

F-İLK AKS BETONLARININ HAZIRLANMASI:

Tünel kalıplar proje ölçülerine göre milimetrik olarak imal edilmiştir. Bundan dolayı temel ölçülerinde ve kotunda olan bütün hatalar aks betonunda yok edilir. Şöyle ki: Aks betonu,çatı kotundaki aks betonlarının bir izdüşümü olmalıdır.

G-HAZIRLANMASI GEREKEN TESİSAT REZERVASYONLARI ÇİZİMLERİ:

Betondan çıkmasını istediğiniz tüm boşluk ve tesisat için kalıp üzerindeki yerlerini gösterir. Rezervasyon planlarını, elektrik ve su tesisatı bağlantı deliklerini açık bir şekilde çizmeniz gerekir. Bu çizimler için göndereceğimiz teknik eleman size yol gösterici yardımda bulunabilir.

ÖZET:

TEKNİK ELEMAN ÇAĞIRMADAN ÖNCE HAZIRLANMASI GEREKENLER:

-Teknik elemen istediğinizi 2-hafta önceden bildirin.

-Vinci hazır edin,

-Takım el aletlerini hazırlayın,

-Gerekli elemanlarınızı sağlayın,

-Gönderilen bütün kalıp ve ekipmanları açıklandığı üzere sahaya yerleştiriniz,

-Platform ve iskeleler için gerekli ahşapları temin ediniz,

-Rezervasyon elemanlarını hazırlayın,

-Temelde yapacağınız tüm hazırlıkları bitirin.

1-KALIPLAR ŞANTİYEYE GELİNCE:

Fabrikadan sevk edilirken tüm pano ve aksesuarlara koruyucu bir yağ sürülmelidir. Eğer panolar hemen kullanılmayacaksa bu yağ üzerinde bırakılabilir. Fakat montaj hemen başlayacaksa aşağıdaki işlemler yapılmalıdır.

-Panoların üzerindeki koruyucu yağ mazot ile tamamen silinmelidir.

-Pano yüzeylerine mazot ile inceltilmiş özel kalıp yağı sürülmelidir. (Petrol Ofisi  P.O. kalıp yağı CT veya muadili)

-Aynı şekilde betonla temas edecek tüm yüzeyler ve parçalar yağlanmalıdır.

-Pano krikoları, kontrafiş ve dikme tekerlerinin krikoları, tüm pano tekerleri, hareketli diğer parçaları gresleyiniz.

-Yatay pano üzerindeki konik vidaları, bulon ve somunlarını çalışan tüm diğer parçaları viskositesi yüksek bir yağ ile yağlayınız.

 2-KALIPLARIN KULLANILMASI SIRASINDA:

Tüm pano rezervasyonları betondan çıkarıldıktan sonra kalıp spartulası ve sert tüylü bir fırça ile temizlenmelidir. Dik panolara hemen kalıp yağı sürülmelidir. Yatay panolar hasır çeliğin döşenmesinden hemen önce yağlanmalıdır.

  3-KALIPLARIN AYLIK BAKIMI:

Panoların krikolarını,tekerlerini,dikme tekeri ve kontrafiş krikoları yayların akslar,hareketli diğer parçalar her ay gözden geçirilip yağlanır,deforme olmuş parçalar yenileri ile değiştirilir.

  4-GEREKTİĞİNDE YAPILACAK BAKIM:

Herhangi bir parçanın darbe sonucu hasar görmesi, kırılması, ezilmesi veya kaybolması halinde  bunlar derhal orjinalleri ile değiştirilmelidir. Böyle teçhizatlı çalışmak hem iş güvenliğini tehlikeye sokar, hem beton kalitesini doğrudan etkiler.

 5-KORUYUCU ELEMANLARIN BAKIMI:

Kalıp çıkarma iskelesi ve dış pano iskelesinin korkuluk ve platform ile kaldırma üçgeni sürekli kontrol edilmeli, bakımı yapılmalıdır. Kaldırma üçgeninin dişli kısmı her çalışma yılı sonunda değiştirilmelidir. Kaldırma sırasında bunun somunu iyice sıkılmalıdır. Bu somunun gevşek bırakılması kapmalara neden olur.

MONTAJ SAHASI

Çabuk olumlu bir çalışma yapmak için, şemaya uygun bir montaj sahası teknik elemanlarımız gelmeden hazır olmalıdır. Kaliteyi arttırmak için montaj sahasının ve ekipmanların yerleşimini gösterir bir plan yaptık. Ekteki şemaya bakınız. Bu montaj sahası,500-700 m2 tünel kalıp takımı için 300-400 m2’lik düzgün beton saha olarak düşünülmüştür. Bu sahada montaj olmuş kalıplarla birlikte montaj olmamış kalıplarda (farklı bir projenin)bekletilecektir. Montaj sahası ve vinç ilk montaj (temel üzerine)için uygun bir mesafede olmalı çalışmaları hızlandırılmalıdır. Montaj sahasının etrafı montajı birmiş kalıpların istiflenebileceği sert bir zemin olmalıdır. Şantiyenize gelen kalıplar şemadaki yerlerine uygun,herhangi bir deformasyona meyden vermeyecek şekilde istiflemeye aksesuar sandıkları montaj elemanımız gelmeden açılmalıdır.

Tünel kalıp malzeme özellikleri aşağıda bilginize sunulmuştur.

 Tünel kalıp pano yüzeyleri 3mm yüzeyi dalgasız Ereğli A1 kalite sacdan oluşmaktadır.

Omega adı verilen sac yüzeyine destek kaburga olarak döşenen malzemelerin kalınlığı tam 2 mm’dir.

Panoları birleştirmek için kenarlarında kullanılan malzemeler 4 mm sacdan çekilme 60x30x4 ve 60x60x4 mm ‘U’ malzemeleridir.

Sac kalıpta kaburga destek olarak kullanılan Omega üzerine verilen destekler 5 mm kalınlığında 100x50x5 bükme ‘U’dur.

Kontrafiş adı verilen yatay panolar ile iç dikey panolar arası gergi ve ters sehim elemanının çapı 60 mm ve et kalınlığı 3 mm’dir.